Rzadki klejnot

Rzadki klejnot

Perspektywy Jego niezwykłe kryształy i wygląd wyróżniają trydymit wśród innych minerałów

Zdjęcie: Fred Kruijen

Wiele zastosowań

WSPANIALE WIELOPOSTACIOWA: Krzemionka jest materiałem bardzo wszechstronnym i cenionym w niezliczonej liczbie zastosowań. Bazujący na krzemionce żel był stosowany
w statku kosmicznym w celu zbierania pozaziemskich cząstek. Na Ziemi jest używany do ekstrakcji DNA i RNA. W przemyśle farmaceutycznym krzemionka wspomaga przepływ proszku w procesie formowania tabletek.

Można ją także znaleźć w paście do zębów, gdzie usuwa kamień na zębach. W kosmetyce cenione są jej właściwości rozpraszania światła i wchłaniania substancji. W przemyśle spożywczym koloidalna krzemionka podnosi jakość wina i soków. Dzięki swoim własnościom ogniotrwałym stosowana jest w formie włókien jako materiał żaroochronny.

Krzemiany stanowią około 95 procent skorupy ziemskiej. Mogłoby się więc wydawać, że są bezwartościowe. Nie jest to do końca prawdą. Trydymit należy do gromady krzemianów (SiO2) i jest ceniony nie tylko przez kolekcjonerów, ale również przez naukowców. Kryształy tego rzadko występującego minerału są mikroskopijne. Największy ma jeden centymetr długości i jest bardzo cienki. Na zdjęciu można zobaczyć trydymit z Ettringer Bellerberg, w górach Eifel w Niemczech. Jest on szeroki jedynie na 2,5 mm.

Mimo to można z niego odczytać wartościową informację o tym, jak powstają kryształy i jak się zmieniają w różnych środowiskach. Trydymit jest także wytwarzany syntetycznie do produkcji okładzin z ceramiki ogniotrwałej w takim wyposażeniu jak nagrzewnice dmuchu wielkopiecowego, piece martenowskie i wielkie piece stosowane hutach. Trydymit występuje częściej jako składnik opalu niż jako osobny minerał. Gra kolorów w opalu bierze się z dyfrakcji światła w submikroskopijnych warstwach krzemianu.

Jego niezwykłe kryształy wyróżniają trydymit wśród innych minerałów. Jedne z najpiękniejszych okazów pochodzą ze wzgórz Eugane we Włoszech. Inne miejsca występowania to Lytelton Harbour w Nowej Zelandii, Kornwalia w Wielkiej Brytanii, Góry Slanskie na Słowacji i Pachua w Meksyku.

W USA trydymit występuje między innymi w Thomas Range w stanie Utah, Obsidian Cliff w Parku Narodowym Yellowstone w Wayoming oraz w Mount Lassen w Parku Narodowym Lassen Volcanic w Kaliforni.
Trydymit jest wysokotemperaturowym polimorfem kwarcu i zwykle występuje jako tablicowe białe lub bezbarwne pseudoheksagonalne kryształy lub płatki w zagłębieniach w kwaśnych skałach wulkanicznych.
Minerał został po raz pierwszy opisany w roku 1868 i otrzymał swoją nazwę od greckiego słowa tridymos, co oznacza potrójny, gdyż trydymit występuje zwykle jako bliźniacze trojaki.

Anders Lindgren