Pokaż podpisUkryj podpis

BHP jest ważne

Kopalnie sa coraz bardziej zautomatyzowane, co powoduje wzrost produktywności. A jak to wpływa na bezpieczeństwo?

Published: 1 października 2014

Automatyzacja staje się dla branży górniczej coraz bardziej istotna. Za jej sprawą rośnie produktywność i zmniejszają się koszty utrzymania ruchu. Jednak złożoność nowych technologii i szybkie tempo rozwoju utrudnia stosowanie standardowych przepisów BHP.

Marcus Punch, specjalista ds. bezpieczeństwa.

– Automatyzacja jest w górnictwie zjawiskiem dość nowym, podczas gdy producenci samochodów stosują ją od dawna – mówi specjalista ds. bezpieczeństwa, Marcus Punch.

Górnictwo jest jednak według Puncha często bardziej skomplikowane. – Dlatego korzystniejsze jest tu stosowanie technologii sprawdzonych w innych dziedzinach przemysłu. Poza tym w wydobyciu na przykład węgla, miedzi czy złota stosuje się różne techniki. Istotne są tu również różnice kulturowe. Dlatego każda firma górnicza musi znaleźć własne rozwiązania – podkreśla Punch.

Tworząc nowe zasady BHP

Zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom maszyn i urządzeń, a także ochrona środowiska naturalnego to dla firmy Sandvik Mining sprawa najważniejsza. Nowe technologie automatyzacji stwarzają nowe wyzwania, które z kolei wymagają zaangażowania wielu osób i instytucji. Szybki rozwój technologii powoduje, że nie nadążąją za nią przepisy BHP. Dziś nie ma takich standardowych zasad regulujących bezpieczeństwo pracy z systemami zautomatyzowanymi w kopalniach.

your mine – Standardy zwykle powstają na podstawie uznanych i zaakceptowanych „dobrych praktyk” . Tymczasem przyjęcie, wdrożenie, sprawdzenie i zaakceptowanie nowej technologii w przemyśle górniczym to proces wymagający czasu – mówi Ashleigh Braddock, wiceprezydent ds. rozwoju i bezpieczeństwa w obszarze automatyzacji i technologii w Sandvik Mining. – Tempo zmian tych technologii jest z reguły bardzo duże, więc przepisy i regulacje często za nim nie nadążają.

Sandvik Mining wytrwale i konsekwentnie kontynuuje swoje wysiłki w kierunku wyższego bezpieczeństwa wszystkich procesów i miejsc pracy. – W 2007 r. powstał zespół roboczy, mający opracować nowe normy ISO [International Organization for Standardization] – mówi Braddock – Uczestniczą w nim wszyscy producenci wyposażenia oryginalnego [OEM]. Prace zespołu nadal trwają, a ostateczne wyniki pojawią się dopiero w 2015 r. ”

W sytuacji braku uznanych norm Sandvik Mining stosuje normy funkcjonalnego bezpieczeństwa IEC 61508, IEC 62061 i ISO 13849, które uzupełniają zarówno europejską, jak i australijską legislację dotyczącą systemów elektronicznych w obszarze bezpieczeństwa. – Systemy zautomatyzowane firmy Sandvik są unikatowe, gdyż towarzyszą im systemy bezpieczeństwa, takie jak system kontroli dostępu [Access Control System] – podkreśla Braddock.

Access Control System izoluje obszar autonomiczny od bezpiecznej przestrzeni, w której znajdują się ludzie, dzięki zastosowaniu podwójnych barier świetlnych, które sa włączane, zanim system zostanie uruchomiony. Jeśli bariery te są przekraczane w czasie operacji – czy przez człowieka, czy przez maszynę – wszystkie maszyny w strefie sa zatrzymywane, co zapobiega niebezpiecznemu kontaktowi człowieka ze zautomatyzowanym systemem.

Ewolucja standardów
Każde zastosowanie potrzebuje raczej własnych norm BHP niż ogólnych standardów. Punch uważa, że standardy te będą się rozwijać w miarę rozwoju automatyzacji.

Punch jako specjalista ds. funkcjonalnego bezpieczeństwa Punch współpracuje z wieloma firmami górniczymi. – Szkolę w zakresie BHP integratorów systemów i pracowników obsługujących maszyny – mówi.

Jednolite ramy
Funkcjonalne bezpieczeństwo oznacza rozpoznanie zagrożeń i wprowadzanie mechanizmów kontrolnych opartych na elektronice. Istnieje tu wiele standardów, ale Punch twierdzi, że nie tworzą one uniwersalnego systemu dla wszystkich procesów przemysłowych. W wypadku wielu projektów, takich jak automatyzacja, potrzebna jest często kombinacja różnych standardów.

Coraz częstsze stosowanie automatyzacji w kopalniach w Australii Zachodniej oraz brak regulacji w tym dość nowym obszarze spowodował powołanie zespołu roboczego, wspieranego przez ministerstwo górnictwa Australii Zachodniej. W swoim raporcie zespół stwierdza, że brak odpowiednich regulacji sprawił, że mimo istnienia standardowych zasad regulujących pracę maszyn i kwestie BHP, zdarzają się wypadki przy pracy, które nie są zgłaszane. W celu opracowania lepszych regulacji zespół zgromadził informacje o wszystkich takich wypadkach.

Punch zaleca, aby w pracach nad standardowymi regulacjami BHP stosować pewne ogólne ramy. – Na przykład zasady funkcjonalnego bezpieczeństwa pozwalają ocenić ryzyko – mówi Punch. – Automatyzacja jest dość nową technologią, której zastosowanie będzie wyglądać inaczej w poszczególnych kopalniach i krajach. Łatwiej jest więc wypracować ogólną strukturę, którą każda kopalnia wypełni własnymi regulacjami.

Wiedza jest kluczem
Najważniejsza sprawą w opracowywaniu nowych przepisów BHP jest wiedza. – Dlatego powinni uczestniczyć w tym procesie kierownicy projektów i inżynierowie, lecz także kierownictwo kopalni. W przeciwnym wypadku trudno byłoby opracować odpowiedni budżet i listę priorytetów. W ten sposób standardy BHP będą odpowiadać potrzebom zarówno kierownictwa, jak i pracowników zatrudnionych bezpośrednio przy zautomatyzowanych systemach.

Tekst: Anne Margrethe Mannerfelt Zdjęcia: Minco photography