Doskonałe drążenie

Dzięki rekordowej wydajności wiertnicy DT1131i oraz oprogramowaniu iSURE czeska firma Metrostav zgodnie z harmonogramem odda do użytku tunel drogowy w północno-zachodniej części Islandii.

Firma Metrostav osiągnęła niedawno rekordowe 105 metrów wydrążonych w ciągu zaledwie sześciu dni. Osiąganie rekordów jest co prawda miłe, ale najważniejsze są systematyczne postępy prac i ukończenie projektu na czas. Tym bardziej, że tunel Dyrafjordurgong jest bardzo ważny dla transportu w tej odległej części Islandii.

Po oddaniu do użytku ten tunel, o długości 5,3 kilometra, istotnie wpłynie na gospodarkę regionu. Ostatnim takim impulsem było zbudowanie tutaj w 1996 r. tunelu Vestfjardagong. Dlatego miejscowa społeczność bardzo uważnie śledzi budowę, której koszt wynosi 69 milionów euro.  Ułatwiają to cotygodniowe prezentacje pojawiające się na Facebooku. Jak na razie postępy prac oceniane są jako zadowalające.

Droga, której częścią będzie tunel, ma być otwarta w 2020 r. i firmie Metrostav zapewne uda się sfinalizować budowę na czas. Josef Malknecht, kierownik projektu z Metrostav, porównuje to zadanie do równania z wieloma zmiennymi.

– Pracujemy na trzy zmiany, przez sześć dni w tygodniu – mówi Malknecht. – Każda kolejna faza planowania, wiercenia, robót strzałowych, zabezpieczania i sprawdzania zajmuje około siedmiu godzin. Zdarzyło się, że byliśmy gotowi po 6 godzinach i 16 minutach. Każdy taki cykl oznacza co najmniej pięć metrów wydrążonego tunelu.

Utrzymanie tak ambitnego tempa wymaga zastosowania wydajnych urządzeń wiertniczych, gwarantujących minimalne przerwy w pracy. Rekordowe 105 metrów wydrążone w ciągu jednego tygodnia było wprawdzie bardzo satysfakcjonujące, ale Malknecht uważa, że najważniejsze są systematyczne postępy robót. Całość pracy odbywa się na jednym przodku, więc problemy ze sprzętem powodują zatrzymanie całej operacji.

– Obecnie planujemy drążenie 80 metrów tunelu tygodniowo, ale chcielibyśmy osiągnąć stałe tempo 90–95 metrów – mówi Malknecht. – Czas nagli, a każda większa awaria może zniweczyć rezultat kilku tygodni pracy. Dlatego potrzebowaliśmy niezawodnej maszyny.

Firma wybrała Sandvik DT1131i jako jedyne urządzenie do prac wiertniczych. Jej kierownictwo ma o nim bardzo dobre zdanie, między innymi dlatego, że jeden operator może zawiadywać całością operacji wykonywanych przez kilka wysięgników. Zakup nowej maszyny znacznie zmniejsza ryzyko pojawienia się kłopotów. 

Możemy wziąć dane z wiertnicy, ocenić stopień penetracji i wyciągnąć wnioski, tak aby kolejne operacje wiertnicze były jeszcze lepsze.

– Tutaj wszystko dzieje się nieco inaczej – mówi Malknecht – Na Islandii nie mieszka zbyt wielu ludzi i każdy potrafi wykonywać wiele różnych prac i czynności.

Dla Malknechta praca na dalekiej północy i związane z nią wyzwania nie bynajmniej są nowością. W latach 2013–2017 firma Metrostav wydrążyła tunel drogowy o długości 7,6 kilometra w innej części kraju, zanim rozpoczęła projekt w Westfjords.

– Przez co najmniej trzy miesiące w roku drogi prowadzące do południowego wlotu zwykle są zamknięte.  Stąd ograniczenie możliwości transportowych. Musimy z wyprzedzeniem gromadzić potrzebny sprzęt, stale uważać na utrzymanie ruchu, a także mieć pod kontrolą niezawodność całego wyposażenia. W poprzednim projekcie także stosowaliśmy z powodzeniem maszyny firmy Sandvik i uważamy, że sprawdzają się doskonale także teraz.

Kierownik budowy, Tomáš Janoušek, wyraża się o wiertnicy Sandvik DT1131i w samych superlatywach. – Każdy operator może sterować kilkoma wysięgnikami – mówi Janoušek. – To niezwykle ważne, zwłaszcza że jesteśmy małym zespołem.

Rozwiązania firmy Sandvik

  • Jedna wiertnica Sandvik DT1131i do drążenia tuneli o przekroju 20 do 177 m2.
  • Jedna wiertnica Sandvik DT1130-SC pozostająca w rezerwie.
  • Inżynierowie stosują iSURE, oprogramowanie do sterowania drążeniem tunelu,
    w celu projektowania wiercenia i robót strzałowych oraz analizy informacji zwrotnej
    z wiertnicy Sandvik DT1131i.
  • Firma Metrostav stosuje także narzędzia do skał firmy Sandvik, takie jak adaptery trzonka i złącza. Nowe narzędzia wiertnicze firmy Sandvik były testowane w lutym 2018 r.
  • Serwis prowadzony jest poprzez globalny system wsparcia firmy Sandvik w Rejkiawiku.

Góry, przez które drążony jest tunel, składają się głównie z bazaltu. Skała ta nie jest twarda, ale występuje w wielu formach, od grubej po drobnoziarnistą. W zagłębieniach i kieszeniach w bazalcie można czasem znaleźć substancje takie jak chabazyt czy zawierający wapń tomsonit. Oznacza to konieczność analizy skały i jej profilu przed każdym strzałem. 

– Geologia nam sprzyja, ale sukces zależy od wielu czynników – podkreśla Janoušek.  – Jesteśmy dobrze zorganizowani i każdy zna swoje zadanie. Mamy doskonałą wiertnicę firmy Sandvik, ale na wydajność pracy zapewne jeszcze większy wpływ ma oprogramowanie iSURE. Pomaga ono w precyzji robót, zwłaszcza w miejscach, gdzie kształt tunelu się zmienia. 

Lubomír Krchňavý, specjalista zajmujący się podłożem, mówi, że iSURE to  oprogramowanie znacznie bardziej zaawansowane w porównaniu ze stosowanym wcześniej.

– Jest bardziej nowoczesne i funkcjonalne, a co najważniejsze, bardziej precyzyjne – mówi  Krchňavý.

– Najpierw wykonujemy projekt wiercenia, a potem łatwo daje się go modyfikować – wyjaśnia Krchňavý. – Możemy wziąć dane z wiertnicy, ocenić stopień penetracji i wyciągnąć wnioski, tak aby kolejne operacje wiertnicze były jeszcze lepsze.

Oprogramowanie iSURE automatycznie tworzy pliki zawierające m.in. tablicę do tyczenia krzywych, profile tunelu, plany prac wiertniczych, laserowe dane nawigacyjne i inne pliki, takie jak na przykład fotografie. Dla zespołu, który w pełni wykorzystuje  oprogramowanie, oznacza to znaczne oszczędności czasu.

Ari Laitinen z firmy Sandvik, kierownik rozwoju biznesu w dziale operacji wiertniczych pod ziemią, odczuwa satysfakcję z tego, że klient korzysta z pełnych możliwości, jakie oferuje połączenie wiertnicy Sandvik DT1131i i oprogramowania  iSURE do prac wiertniczych i planowania robót strzałowych.

– To miło widzieć, jak klienci wykonują plany robót strzałowych i je precyzyjnie realizują, osiągając dobrą jakość profilu po strzale – mówi Laitinen.

<p>Oprogramowanie iSURE automatycznie tworzy pliki zawierające m.in. tablicę do tyczenia krzywych, profile tunelu, plany wiercenia, laserowe dane nawigacyjne i fotografie.</p>

Oprogramowanie iSURE automatycznie tworzy pliki zawierające m.in. tablicę do tyczenia krzywych, profile tunelu, plany wiercenia, laserowe dane nawigacyjne i fotografie.

Laitinen zauważa też z satysfakcją, że klienta interesuje całkowity koszt eksploatacji urządzeń.

– Metrostav ma na uwadze nie tylko stopień penetracji – mówi Laitinen.  – Niezawodność i trwałość wiertnicy oraz łatwość wykonywania zapobiegawczego utrzymania ruchu oznacza maksymalne wykorzystanie wiertnicy Sandvik DT1131i. W projekcie takim jak ten, gdzie bardzo ważny jest stały postęp prac, ma to duży wpływ na całkowity koszt projektu. Metrostav potrzebuje sprzętu o najlepszej produktywności, aby wykonać projekt na czas i wypracować dochodowość.

– Nasz poprzedni projekt na północy kraju przyniósł korzyści mojemu rodzinnemu miasteczku – dodaje Gylfason. – Od otwarcia tunelu ruch pojazdów z niego korzystających wzrósł o 50 procent więcej niż przewidywały prognozy. Częściowo zawdzięczamy to turystyce, a częściowo nowym możliwościom gospodarczym. Dwa miasteczka, teraz połączone tunelem, mogą się wspólnie znacznie lepiej rozwijać.

– Tutaj w Westfjords tunel zaoszczędza 25 kilometrów jazdy – dodaje Gylfason. – Może to nie brzmi imponująco, ale mówimy o terenie górskim i drodze częściowo szutrowej. Dochodzą do tego silne wiatry i częste opady śniegu. Dzięki tunelowi czas przejazdu jest krótszy o 45 minut.