Kiedy doktorant chemii Zhichang Liu rozpoczął badania nad trójwymiarowymi sześciennymi strukturami do magazynowania gazów i małych cząsteczek, nie wiedział, że przy okazji odkryje tańszą i przyjazną dla środowiska metodę uzyskiwania złota.

Po tym jak ostrożnie zmieszał ze sobą sole bromku złota i cyklodekstrynę w laboratorium na Northwestern University w Illinois, w USA, Liu oczekiwał powstania większych struktur sześciennych z dużymi porami. Zamiast tego, ku swojemu niemałemu zdziwieniu, otrzymał igły, które uformowały się w kilka minut po zmieszaniu obu substancji.

– Z początku byłem zawiedziony, że w wyniku eksperymentu nie otrzymałem oczekiwanych sześcianów, lecz świecącą, jasnobrązową wydzielinę – mówi Li. – Jednak gdy zobaczyłem, jak formują się igły, poczułem ekscytację. Chciałem się o nich dowiedzieć więcej.

Po odkryciu igieł, przy użyciu zwykłych laboratoryjnych probówek, Liu przeanalizował sześć różnych kompleksów cyklodekstryny i odkrył, że to alfa-cyklodekstryna, cykliczna cząstka składająca się z sześciu jednostek glukozowych pochodzących ze skrobi kukurydzianej, najlepiej izoluje złoto.

– Alfa-cyklodekstryna zdobyła złoty medal – mówi Sir Fraser Stoddart, profesor chemii
i szef zespołu  badawczego. – Zhichang odkrył przypadkowo ekologiczną metodę izolowania złota od każdej innej substancji.

– Wyeliminowanie cyjanku z produkcji złota to z punktu widzenia ochrony środowiska rzecz niezwykle ważna – dodaje Stoddart. – Możemy teraz zastąpić tę toksyczną substancję tanim, ekologicznym materiałem ze skrobi kukurydzianej.

Metoda odkryta na Northwestern University pozwala na oddzielenie złota od innych cząstek, na przykład metali często występujących razem  tym kruszcem. Według Liu proces może być także wykorzystywany do odzyskiwania złota z odpadów elektronicznych. Obecnie trwają prace nad stworzeniem na bazie nowego odkrycia technologii przemysłowej.

Tekst: David Noble//Zdjęcia: Getty Images