Udany proces

TARKWA, GHANA. Duże ilości niskoprocentowej rudy sprawiają trudności w zakładzie przeróbki w kopalni Tarkwa, należącej do firmy Gold Fields, jednej z największych kopalni odkrywkowych w Ghanie.

W zakładzie przeróbki stosującym sorpcję węglem aktywnym (carbon-in-leach – CIL) w kopalni Tarkwa, należącej do firmy Gold Fields, praca wre przez cały czas. Duże wydobycie i przerób niskoprocentowej rudy to warunek rentowności operacji. Dlatego do zakładu CIL strumień rudy płynie przez całą dobę.

Ta odkrywkowa kopalnia znajduje się w południowo-zachodniej Ghanie, około 300 km na zachód od stolicy kraju Akry. Kopalnia jest położona 30 kilometrów od miasta Tarkwa, liczącego 30 000 mieszkańców, siedziby George Grant University of Mines and Technology, znanej uczelni technicznej, kształcącej między innymi inżynierów górnictwa.

W 2017 r. w kopalni Tarkwa wydobyto 103,8 milionów ton rudy, z której pozyskano 566 400 uncji złota – 1,3 uncji z jednej tony rudy. Zmniejszające się zasoby i coraz mniejsza zawartość złota w rudzie sprawiają, że kierownik ds. metalurgii Henry Mensah Atakora i jego koledzy muszą utrzymywać wysokie tempo wydobycia w czterech wyrobiskach kopalni.

– Mamy bardzo duży przerób, więc nie ma miejsca na błędy – mówi Atakora, który kieruje wszystkimi etapami przeróbki rudy. – Każdy przestój ma znaczące skutki dla produkcji, więc wymagania w stosunku do całej załogi są bardzo wysokie. Wszystkie maszyny, takie jak kruszarki, młyny czy pompy, muszą pracować bez zarzutu.

Ruda jest poddawana przeróbce w bardzo wydajnym zakładzie przeróbki CIL. W zakładzie, oddanym do użytku w 1997 r., z początku stosowano metodę ługowania rudy. W 2004 r. w Tarkwa zbudowano pierwszy zakład CIL o zaplanowanej mocy przerobowej 4,2 miliona ton rocznie. Po rozpoczętej w 2007 r. rozbudowie kopalni moc przerobowa zakładu wzrosła w 2009 r. do 12,3 milionów ton rocznie. 

W miarę pogłębiania wyrobiska zmniejszało się wydobycie i zwiększała twardość rudy, co w 2013 r. spowodowało rezygnację z ługowania rudy.

Gold Fields

Firma Gold Fields Limited to jeden z 10 największych na świecie producentów złota. Posiada osiem kopalni tego kruszcu – w Australii, Ghanie, Peru i RPA. W 2017 r. firma wyprodukowała 2,16 miliona uncji złota, a jej dostępne rezerwy sięgają 48 milionów uncji, podczas gdy całość jej zasobów ocenia się na 100 milionów uncji.

W tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem było zoptymalizowanie operacji w istniejącym zakładzie CIL w 2014 r., aż do osiągnięcia obecnej wydajności 13,5 miliona rudy rocznie.

– Jest to ruda niskoprocentowa, więc przez kruszarki i młyny przechodzą jej duże ilości, codziennie 40 000–45 000 ton – mówi Atakora.

Kruszarki firmy Sandvik są od 20 lat z powodzeniem stosowane w kopalni Tarkwa. W zakładzie CIL pracuje dziś sześć kruszarek trzeciego stopnia Sandvik CH660 zainstalowanych w 2011 r., i dwie kruszarki drugiego stopnia Sandvik CS660 zainstalowane w 2012 r.

– Wydobywana ruda staje się coraz twardsza, co powoduje problemy. Dlatego zastąpiliśmy kruszarki H4000, zainstalowane w latach 1990., kruszarkami CH660 – mówi Kofin Arhin, inżynier pracujący w zakładzie przeróbki CIL. – Poprosiliśmy inżynierów z firmy Sandvik o ocenę sytuacji i analizę wąskich gardeł. Dziś wiemy, że ten projekt nie byłby możliwy bez ich pomocy – w którą zaangażowali się już od pierwszego dnia pracy nowych kruszarek.

The technology of our crushers has evolved over the years so we count on Sandvik for technical training

Koszt przerobu jednej tony rudy w zakładzie CIL wynosi 11 USD, przy tempie przeróbki wynoszącej 1650 ton na godzinę. Efektywny czas pracy zakładu wynosi 93-94 procent, znacznie powyżej docelowych 90 procent.

– Mieliśmy pewne ograniczenia, jeśli chodzi o mielenie – mówi Arhin. – Teraz zoptymalizowaliśmy cykl przeróbki, co umożliwia znaczną poprawę operacji mielenia. To wspaniałe osiągnięcie.

Oprócz dostarczenia trwałego i niezawodnego sprzętu, który radzi sobie w wymagających warunkach, Sandvik zapewnia także szkolenie techniczne operatorów sprzętu i pracowników utrzymania ruchu, co podnosi ich wiedzę i umiejętności. Dzięki szkoleniu zwiększają się bezpieczeństwo pracy, niezawodność i produktywność, przy równoczesnym zmniejszeniu czasu przeznaczonego na serwis i wydłużeniu okresu eksploatacji maszyn.

– Technologia kruszenia przez cały czas idzie do przodu, więc wsparcie techniczne i szkoleniowe firmy Sandvik jest nieocenione – podkreśla Arhin. – Częścią tych działań jest między innymi tygodniowe szkolenie połączone z praktycznymi zajęciami. To wszystko bardzo wzmacnia nasze partnerstwo.

W zakładzie CIL w kopalni Tarkwa wprowadzono w 2013 r. system inspekcji serwisowej, co według Arhina pozwoliło przedłużyć okras eksploatacji walców zębatych i innych zużywających się części i wydłużyć czas pracy maszyn.

– Każdego tygodnia popieramy próbki oleju i wysyłamy je do laboratorium, gdzie są analizowane. Pozwala to przewidywać problemy zanim się pojawią – mówi Arhin. – Zaczęliśmy to robić po konsultacji ze specjalistami z firmy Sandvik. Ich zespół serwisowy dokonał przeglądu niektórych części zużywających się i stwierdził, że występują problemy z olejem. Po czym zalecił odpowiednie działania.

– Firma Sandvik oprócz doskonałego sprzętu oferuje także wsparcie inżynierów i techników, którzy dzielą się z nami zaawansowaną wiedzą i doświadczeniem – dodaje Aatakora. – Zawsze są gotowi przyjść z pomocą. To dodatkowe wsparcie jest gwarancją płynnej i produktywnej pracy naszego sprzętu.

<p>Kierownik ds. metalurgii, Henry Mensah Atakora.</p>

Kierownik ds. metalurgii, Henry Mensah Atakora.

<p>Kruszarki firmy Sandvik są od 20 lat z powodzeniem stosowane w kopalni Tarkwa. W zakładzie przeróbki CIL pracuje dziś sześć kruszarek trzeciego stopnia Sandvik CH660 i dwie kruszarki drugiego stopnia Sandvik CS660.</p>

Kruszarki firmy Sandvik są od 20 lat z powodzeniem stosowane w kopalni Tarkwa. W zakładzie przeróbki CIL pracuje dziś sześć kruszarek trzeciego stopnia Sandvik CH660 i dwie kruszarki drugiego stopnia Sandvik CS660.

Oczekuje się, że w 2018 r. w kopalni Tarkwa zostanie wyprodukowanych 520 000 uncji złota, a przewidywany czas jej dalszej eksploatacji wyniesie pięć-sześć lat. Arhin i jego zespół stoją teraz przed ciekawym wyzwaniem: dalsze zwiększenie wydajności zakładu przeróbki CIL.

– Zawsze istnieje presja – mówi Arhil. – Pojawiają się nowe wyzwania i wymagania. Ale przy odpowiednim wsparciu dostawców, takich jak firma Sandvik, i kierownictwa kopalni na pewno im podołamy.

Kopalnia złota Tarkwa  

Odkrywkowa kopalnia złota Tarkwa, należąca do firmy Gold Fields, rozpoczęła działalność w 1997 r. i od tego czasu wyprodukowała 10 milionów uncji tego kruszcu. Ruda złota wydobywana jest tu w czterech wyrobiskach: Pepe-Mantraim, Teberebie, Akontansi i Kottraverchy. W 2018 r. w kopalni Tarkwa wyprodukowano 520 000 uncji złota, zgodnie z wcześniej wytyczonymi planami.